GEHOOR

Gehoor is nodig bij de communicatie. Spreken en luisteren, begrijpen wat je hoort en onthouden wat je hoort, auditieve vaardigheden zoals kleine verschillen horen tussen klanken... Allemaal vaardigheden die je nodig hebt om de taal te leren en die een belangrijke rol spelen bij het leren lezen en schrijven.

Zwakke auditieve vaardigheden

Zwakke Auditieve vaardigheden komen vaak in groep 1 of 2 aan het licht omdat dan de voorbereiding op het leesproces begint. Leren rijmen, woorden leren onderscheiden, lettergrepen horen en letters leren herkennen, verschillen horen en herkennen, hakken & plakken maar ook auditief geheugen zijn allemaal vaardigheden die geleerd moeten worden als voorbereiding op het leren lezen in groep 3.

Vaak zit aan een auditief probleem ook wel een taalprobleem vast. Kinderen die veel gehoorproblemen hebben of concentratieproblemen pikken op school soms niet genoeg auditieve vaardigheden op. Dat geldt ook voor kinderen die meer visueel zijn ingesteld. Dat is een reden om logopedie in te schakelen.

Hoe gaan we daar mee aan de slag? 

Bij de kleuters werken we spelenderwijs en afwisselend. We werken met luisteroefeningen, en werkbladen. Ze leren geluiden herkennen en onthouden. Begrippen als eerste, middelste, laatste en de volgorde van klanken zijn belangrijk. Dat geldt ook voor liedjes zingen, rijmen, woorden en lettergrepen leren horen, letters leren herkennen met je gehoor, maar ook met je ogen en je handen. De ouders worden natuurlijk betrokken bij de behandeling en krijgen tips voor thuis. Zo zorgen we er voor dat, wanneer het tijd is voor groep 3, het kind er klaar voor is.

Bij oudere kinderen zijn de zwakke auditieve vaardigheden meestal onderdeel en oorzaak van het stagneren van het leren lezen en schrijven. Wij sluiten bij de behandeling het liefst aan bij de methode van school en trainen de vaardigheden parallel aan het lees- en spellingsonderwijs van het kind. Op die manier wordt het kind niet onnodig belast en ervaart het in de klas ook al snel dat het beter gaat. Natuurlijk werken we samen met school.

Aandacht ,Concentratie, en Werkgeheugen

Aandacht, luisterhouding, concentratie en werkgeheugen zijn vaardigheden die nauw verband houden met auditieve vaardigheden. Het gaat over onthouden wat je hoort en er ook nog mee aan het werk kunnen. Ook werken we aan het herkennen van afleiding en er mee leren omgaan. We hebben aandacht voor het herkennen van “luistersleutels” (dat wat mensen tegen je zeggen om je aandacht te vragen). Luistersleutels geven aan wanneer het belangrijk is om echt te luisteren naar  juf of meester en wanneer is het OK om even een beetje weg te dromen.

Hoe gaan we daar mee aan de slag? 

Stap voor stap. Te beginnen met: “Wat is afleiding?”, en vervolgens wat je er aan kunt doen. Wat zijn luistersleutels en hoe herken je ze? Hoe sla je informatie op in je geheugen? Enz.  We werken o.a. met een programma LinC (luisteren in een nieuwe context) en het is mijn ervaring dat het voor kinderen een echte eyeopener is.

Slechthorendheid

Als slechthorendheid aangeboren is, heeft dit invloed op de ontwikkeling van de taal en de spraak. Een kind leert spreken door klanken te herhalen en te leren dat ze betekenis hebben. Het leert zijn eigen klanken bij te sturen zodat die gaan lijken op de taal die het hoort

Een slechthorende baby zal niet of nauwelijks reageren op zijn eigen gebrabbel en op de klanken uit zijn omgeving. Een achterstand in het begrijpen van taal en het leren spreken is het gevolg. Het is belangrijk om zo vroeg mogelijk te ontdekken dat een kind slechthorend is. 

Voor meer informatie over aangeboren slechthorendheid Stichting Hoormij en de Federatie Audiologische Centra

Wat doen wij?

De logopedist onderzoekt of er een achterstand is en zo ja hoe groot deze taal- en spraakachterstand bij kinderen is. Zowel het begrijpen als het uiten van taal wordt onderzocht. In de logopedische behandeling wordt aandacht besteed aan het verminderen van de taalachterstand, onder andere door het meer visueel aanbieden van taal. Daarnaast hebben we ook aandacht voor het aanleren van een goede uitspraak, het geven van specifieke hoortraining (leren luisteren en aandacht hebben) en het leren spraakafzien (liplezen). Dit gebeurt zoveel mogelijk in een spelsituatie. Logopediepraktijk Tessy Donker zet bij slechthorende kinderen ook NMG  in. Dat betekent Nederlands Met Ondersteunende Gebaren.

Middenoorontsteking en slechthorendheid

Middenoorontstekingen die gepaard gaan met vocht in het middenoor kunnen slechthorendheid veroorzaken. De grootte van het gehoorverlies wordt vooral bepaald door de mate van vochtophoping in het middenoor. Het gehoorverlies is licht tot matig van aard (tussen 0 en 50 dB) en bedraagt gemiddeld 20 dB.

Middenoorontstekingen komen bij jonge kinderen veel voor. Na 5 á 6 weken zijn de klachten meestal voorbij en het kind hoort weer goed. Kinderen die regelmatig middenoorproblemen met gehoorverliezen hebben kunnen problemen krijgen in de spraak- en taalontwikkeling. Een kind leert de spraak en taal immers door het luisteren naar zijn omgeving. In de spraak vallen dan vooral uitspraakproblemen op. In de taal kunnen woordenschat en zinsbouw zich minder goed ontwikkelen.

Gehoorverliezen kunnen op school de leerprestaties negatief beïnvloeden. En doordat het kind zich steeds moet inspannen om goed te horen, kunnen ook gedragsproblemen optreden.

Een medische ingreep, zoals het plaatsen van middenoorbuisjes (trommelvliesbuisjes), kan bij kinderen met een vaak terugkerende middenoorontsteking noodzakelijk zijn. De kno-arts verricht deze ingreep.

Wat doen wij?

We werken aan spraak- en taalontwikkeling. We helpen eventuele achterstanden inhalen. Logopedische therapie is dan van belang, ook om leermoeilijkheden op schoolleeftijd te voorkomen. In de logopedische behandeling worden zowel het luisteren als de spraak en de taal getraind. Dit gebeurt zoveel mogelijk in een spelsituatie.Kinderen die vaak verkouden zijn hebben vaak ook problemen met ademen door de neus. Het ademen door de neus is belangrijk voor een juiste functie van het middenoor. Indien nodig werkt de logopedist aan de mondmotoriek en leert de logopedist het kind door de neus te ademen.

De behandeling wordt meestal met goed resultaat beëindigd. Dit hangt af van de duur, de mate en de aard van het gehoorverlies.

De logopedist van bijvoorbeeld het audiologisch centrum begeleidt de slechthorende en zijn omgeving bij het leren omgaan met een hoortoestel en adviseert bij andere technische hulpmiddelen.De logopedische behandeling is er op gericht de communicatie zoveel mogelijk te herstellen. Leren spraakafzien (liplezen) kan belangrijk zijn. Het oefenen in groepsverband is hierbij zeer zinvol.